De ontploffing van reactor 4 in Tsjernobyl op 26 april 1986 was het begin van een tragedie die zich vele eeuwen zal laten voelen. Alhoewel rond de vernietigde kernreactor snel een betonnen sarcofaag werd gebouwd - die trouwens dringend aan vernieuwing toe is - en hoewel de acute stralingsniveaus alleen nog een probleem vormen in de directe omgeving van de centrale, is het verkeerd te stellen dat het probleem nu onder controle is.
De neerslag van radioactieve deeltjes was vooral zeer groot in de gebieden ten noorden en ten westen van Tsjernobyl. Hierdoor zou in feite een gebied van 300 km op 100 km dienen ontruimd te worden in het zuidoosten van Wit-Rusland, en een iets kleiner gebied in Oekraïne.
In totaal leven zo'n twee miljoen mensen in gebieden waar de neerslag van plutonium-239, strontium-30 en cesium-137 zo groot is dat er geen dieren zouden mogen gefokt worden en geen landbouwprodukten geteeld zouden mogen worden op deze gronden. De middelen ontbreken evenwel om hier iets aan te doen.
Vooral kinderen ondervinden de kwalijke gevolgen van dit besmet voedsel. De isotopen die in het lichaam worden opgenomen door het drinken van water en melk, door het eten van groenten en fruit, accumuleren zich in het lichaam en concentreren zich vooral in de schildklier, het ruggemerg en de lever. Dit leidt tot een verzwakte immuniteit, bloedziekten en allerlei kankerachtige aandoeningen.
Ten opzichte van 1986 is het aantal kankergevallen met 300% toegenomen.
In 1993 verscheen in de witrussische krant "Zviasda" een artikel met de veelzeggende titel "We sterven, men laat ons sterven". Hierin bleek dat reeds een tiende van de bevolking van Wit-Rusland in behandeling is voor kanker.
Op termijn van twee tot drie generaties verwachten radiobiologen een sterke toename van een aantal genetische afwijkingen bij pasgeborenen. Nu reeds stelt men een toename vast van morfologische afwijkingen, hersendefecten en neurologische problemen. Niet te verwonderen dat er grote onrust heerst onder de bevolking en de bezorgdheid omtrent de kinderen sterk toeneemt.
De zwakke economische en financiële toestand in Wit-Rusland verhindert een degelijke aanpak van de problematiek.